Dziecko nie chce spać? Wiemy dlaczego i jak temu zaradzić!


Rodzina
20/10/2020
Sen u małych dzieci to zupełnie inna sprawa niż w przypadku dorosłych. Podpowiadamy, co robić, żeby dziecko chciało spać.

Dziecko nie chce spać? Sen u dziecka to zupełnie inna sprawa!
Dziecko nie przesypia nocy – zależy, jak na to patrzeć
Sen niemowlaka: fazy snu w pierwszym roku życia dziecka
Dziecko śpi niespokojnie? To nic niezwykłego
Dziecko nie chce spać: ważne powody
Pięć „sennych” porad dla dziecka: jak mu pomóc

Starasz się jak możesz, a dziecko i tak nie chce spać, często się budzi i nie daje Ci zmrużyć oka? Rodzice poświęcają wiele czasu, żeby maluch w końcu zasnął. Nic dziwnego – nieprzespana noc odbija się na nich następnego dnia. Wyjaśniamy, jak wygląda typowy sen niemowlęcia, dlaczego Twoje dziecko nie chce spać, i co robić, żeby dziecko usnęło.

Dziecko nie chce spać? Sen u dziecka to zupełnie inna sprawa!

Często zakładamy, że niemowlęta są takie jak my, mimo że śpią zupełnie inaczej. Takie założenie prowadzi do fałszywych oczekiwań, tymczasem niektóre rzeczy, mimo że wydają się nienormalne, wcale takie nie są. Najlepszy sposób na ułożenie dziecka do snu polega na zrozumieniu wzorców snu malucha, które są bardzo złożone i – szczególnie na początku – podlegają częstym zmianom. U niemowlaka cykl snu dopiero się kształtuje. Dorośli bez problemu przechodzą od jednego cyklu snu do kolejnego, ale dzieci często się budzą. Ponadto, cykle snu są różne w dzień i w nocy. Zdarza się, że dziecko dobrze śpi w ciągu dnia, a w nocy często się budzi. Dzieje się tak, ponieważ nie wykształciło jeszcze cyklu dzień-noc. Tego problemu nie można rozwiązać „od ręki”, ale stopniowo można pomóc dziecku zrozumieć różnicę między dniem a nocą.  

  • W dzień nie przejmuj się hałasem otoczenia. Pozwól dziecku przywyknąć do odgłosów dnia, natomiast w nocy staraj się zachowywać cicho i spokojnie.
  • W nocy ograniczaj do minimum interakcje z dzieckiem, wystarczy karmienie, uspokajanie i przytulanie.  

Dziecko nie przesypia nocy – zależy, jak na to patrzeć

Często nie rozumiemy, co to znaczy, że dziecko przesypia noc. Dla nas przespanie nocy to ośmiogodzinny sen, ale niemowlęta rzadko śpią dłużej niż cztery godziny i ze względów rozwojowych nie można tego zmienić. Organizm maleństwa nie jest w stanie zgromadzić zapasów jedzenia na dłuższy czas, więc głód pojawia się dość szybko. Tak więc w przypadku niemowląt przespanie nocy oznacza przespanie jednej fazy snu, a nie całej nocy. Na szczęście z czasem fazy snu wydłużają się automatycznie i już w wieku sześciu miesięcy dziecko może przespać od sześciu do ośmiu godzin.

Dorośli też wybudzają się w nocy, ale natychmiast zasypiają. Z dziećmi jest inaczej: im mniejsze dziecko, tym trudniej mu się uspokoić. Często potrzebują naszej pomocy, żeby znowu zasnąć. Pamiętaj, że łagodne słowa i dotyk sprawdzają się lepiej niż noszenie na rękach. Ważne, żebyś zapewniła dziecku poczucie bezpieczeństwa

Sen niemowlaka: fazy snu w pierwszym roku życia dziecka

Zwyczaje podczas snu to sprawa bardzo indywidualna, nie należy porównywać ich do „średniej”. W pierwszym roku życia rytm snu rozwija się mniej więcej tak: 

  • Noworodki: przez pierwszy miesiąc śpią

Noworodek nie ma jeszcze rytmu sen-jawa. Początkowo dziecko zachowuje taki rytm, jaki miało w łonie matki, nie rozróżnia dnia od nocy i nie przyswaja żadnego rutynowego zachowania. Jego rytm jest regulowany przez naturalne potrzeby: budzenie się, karmienie, czuwanie, odpoczynek i zasypianie. Noworodki najczęściej przesypiają od 16 do 18 godzin na dobę, chociaż należy przyjąć, że norma jest szeroka, od 9 do 19 godzin. Połowa tego czasu to sen za dnia. Sen noworodka trwa z reguły od godziny do pięciu godzin – rzadko się zdarza, żeby trwał dłużej.

  • Sen dziecka do trzeciego miesiąca życia

Dziecko powoli wykształca rytm sen-czuwanie. Powoli, dwie trzecie z 16 godzin snu, zaczynają przypadać na porę nocną. W ciągu dnia maleństwo zdrzemnie się cztery lub pięć razy.

  • Sen dziecka od czwartego do szóstego miesiąca życia

Fazy snu Twojego dziecka stają się coraz bardziej regularne. Przesypia teraz około 14-15 godzin na dobę, z czego większość w nocy. Fazy snu stają się dłuższe i bardziej spójne. W ciągu dnia maluch zdrzemnie się trzy lub cztery razy.

  • Sen dziecka od siódmego do dziewiątego miesiąca życia

Twoje dziecko przesypia teraz około 14 godzin, z czego 11 godzin przypada na porę nocną. Maluch może przesypiać już nawet od sześciu do ośmiu godzin. W ciągu dnia zdrzemnie się jeszcze dwa lub trzy razy. Coraz większą rolę zaczynają odgrywać rutyny – wieczorem dziecko powinno być zmęczone.

  • Sen dziecka od dziesiątego do dwunastego miesiąca

W miarę zbliżania się pierwszych urodzin, dziecko będzie spało około 14 godzin w ciągu doby, z czego w ciągu dnia wystarczy mu już jedna drzemka, a resztę prześpi w nocy.  

Dziecko śpi niespokojnie? To nic niezwykłego

Większość czasu, który dziecko przesypia, to nie jest głęboki sen, tylko sen w fazie aktywnej, szczególnie u młodszych niemowląt. Dziecko dużo się rusza, szczególnie nóżkami. Taki niespokojny sen malucha to element jego rozwoju i wcale nie oznacza, że dziecko nie chce spać lub że się nie wysypia. Czy Twoje dziecko wydaje przez sen dziwne dźwięki? Nie martw się, to też jest normalne – wystarczy, że je pogłaszczesz i szybko zapadnie w mocniejszy sen.

Dziecko nie chce spać: ważne powody

Dziecko nie chce spać, ponieważ otoczenie temu nie sprzyja

Czasami powody, dla których dziecko nie chce spać są bardzo prozaiczne: jest mu za ciepło, za ciasno, albo przeszkadza mu pełna pieluszka. Temperatura w pokoju malucha powinna wynosić od 16 do 18 stopni. Dziecko lepiej zasypia przy delikatnym świetle niż w całkowitej ciemności. Nie musi być też całkiem cicho, delikatne ciche odgłosy działają na dzieci uspokajająco. 

Dziecko nie chce spać, ponieważ brakuje mu bliskości

Nie obawiaj się od samego początku przytulać dziecka i reagować na jego potrzeby. Im mniejsze dziecko, tym w mniejszym stopniu może się przystosować do Twoich potrzeb. Poprzez bliskość i tulenie wzmacniasz więź ze swoim dzieckiem. Maluch jest odprężony, a Ty masz łatwiejsze życie.

Dziecko nie chce spać, ponieważ przechodzi skok rozwojowy

Jeżeli dziecko przechodzi właśnie skok rozwojowy, może gorzej spać. W wieku około trzech miesięcy maluszek zaczyna ząbkować, a to jest bolesny proces. Wzrost ciała też może być odczuwany jako dyskomfort. W tym okresie dzieci potrzebują więcej pokarmu, więc częściej się go domagają, również w nocy. Niektóre dzieci gorzej śpią także w reakcji na skok w rozwoju mentalnym

Dziecko nie chce spać, ponieważ coś je boli

Czasami dziecko nie może spać z powodu kolki lub bólu brzuszka wywołanego na przykład nietolerancją na jakiś składnik pokarmu. Ból kręgów i stawów może pojawiać się także w wyniku trudnego przebiegu porodu albo niewygodnej pozycji w łonie matki. Jeśli masz takie podejrzenia, skonsultuj się z lekarzem pediatrą. Podobnie jak w przypadku skoków rozwojowych, Twoje dziecko potrzebuje teraz bliskości!

Pięć „sennych” porad dla dziecka: jak mu pomóc

  1. „Senna porada” nr 1: bądź zrelaksowana

    Czasami warto brać rzeczy takimi, jakimi są: każde dziecko jest inne i przechodzi przez różne fazy. Jeśli Twój maluszek źle śpi, wcale nie jesteś złym rodzicem. Każdy ma prawo mieć gorszy dzień i staraj się za to nie obwiniać, rodzice są tylko ludźmi i nie zawsze są perfekcyjni. Jeśli będziesz spokojna, Twoje dziecko też łatwiej się uspokoi. 

  2. „Senna porada” nr 2: zapewnij dziecku poczucie bezpieczeństwa

    Stwórz atmosferę miłości, wolną od pośpiechu i presji, kiedy układasz dziecko do snu. W ciągu dnia staraj się spełnić wszystkie potrzeby dziecka: karm dziecko, kiedy poczuje głód, przytulaj, kiedy szuka Twojej uwagi i baw się z nim, kiedy tego potrzebuje. Dzięki temu dziecko będzie się czuło bezpiecznie, a więc łatwej się uspokoi i szybciej zaśnie w nocy. Zmiana pieluszek to doskonała okazja do pieszczot – Wskazówka: chusteczki Aqua Pure od Pampers® delikatnie dbają o skórę nawet najmłodszych dzieci. Niemowlęta potrzebują bliskości, dlatego pozwól dziecku spać w swoim łóżeczku, w Twojej sypialni.

  3. „Senna porada” nr 3: szanuj potrzebę snu Twojego dziecka

    Pewne nawyki związane ze snem są determinowane genetycznie i nie można ich zmienić. Nie mamy wpływu na to, czy dziecko jest rannym ptaszkiem czy nocną sową, ani na to, ile snu potrzebuje. Pobudzone i aktywne dziecko nie będzie w stanie zasnąć. Z drugiej strony – zmęczone dziecko zawsze powinno pójść spać, zanim stanie się przemęczone, ponieważ wtedy lepiej śpi!

  4. „Senna porada” nr 4: twórz rutyny

    Nawet jeśli małe dziecko samodzielnie nie będzie przestrzegać rutyny, utarte procedury budują poczucie bezpieczeństwa i pomagają maluchowi zrozumieć, czym jest rytm dnia i nocy. Delikatnie wprowadzaj rutyny do życia dziecka, staraj się organizować dni w podobny sposób: budź dziecko o stałej porze, przestrzegaj stałych pór posiłków, kładź je regularnie na drzemki, planuj aktywności i opracuj rutynę przygotowującą do snu. Ważnym elementem jest również stałe miejsce do spania. 

  5. „Senna porada” nr 5: wpraw dziecko w odpowiedni nastrój przed snem

    Wieczorna rutyna daje dziecku szansę na spokojne „pożegnanie” dnia. Kiedy zbliża się wieczór, ogranicz czynniki stymulujące: przygaś światła, wyłącz telewizor i radio, posprzątaj zabawki. Ustalony wieczorny rytuał daje dziecku poczucie bezpieczeństwa. Możesz na przykład śpiewać konkretną piosenkę, oglądać z dzieckiem ulubioną książeczkę lub zrobić maluchowi relaksujący masaż.