Sen – dlaczego jest dla nas tak ważny?


Zdrowie i nastrój
2/09/2021
Nocny odpoczynek jest traktowany przez część osób jako sens egzystencji, inni zaś uważają go za zbędną konieczność. Wiele osób uważa, że jest on odpoczynkiem dla mózgu, ale są również takie osoby, które chciałyby w ogóle nie musieć spać, aby móc wykorzystywać w pełni każdą dobę swojego życia. Bez względu na opinie, sen jest jednym z istotniejszych elementów życia człowieka, dlatego warto dowiedzieć się o nim trochę więcej!

Sen to zdrowie

Może Cię to zdziwić, jednak prawie połowę życia spędzasz na snuciu marzeń sennych. Mówi się, że osoby dorosłe potrzebują minimum 7 godzin snu, aby zachować zdrowie. Dlaczego? Sen umożliwia regenerację psychofizyczną, np. poprawia jakość zapamiętanych informacji, wzmacnia koncentrację i kreatywność. Poza tym, sen reguluje gospodarkę neuronalną, energetyczną i hormonalną, dlatego im lepiej śpisz, tym większa jest Twoja odporność.

Co dzieje się podczas, gdy śpisz?

W czasie snu przetwarzane są Twoje doświadczenia i wspomnienia. To wtedy część z nich jest wzmacniana i zachowywana, a część oddalana z pamięci. Sen pozwala również wydobywać treści i powiązania między nimi z informacji zebranych przez Twój mózg. To właśnie dlatego, kiedy na przykład uczysz się do egzaminów, powinieneś traktować sen bardzo poważnie – badania pokazują, że dzięki dobrze przespanej nocy osiągamy lepsze wyniki podczas egzaminów!

Fazy snu

Sen dzieli się na fazy, z których wyróżnia się dwie: są nimi sen REM oraz sen NREM. Mają one ogromny wpływ na to, czy po obudzeniu poczujesz się rześko, czy jak zombie. Wyróżnianych jest 5 faz snu:

Faza 1 – mózg przechodzi od fal alfa do fal theta. Zaczynasz widzieć kolorowe i nierzeczywiste obrazy, dźwięki, nielogiczne skojarzenia. Są to hipnagogi, które zawsze towarzyszą każdemu człowiekowi przy zasypianiu. Stopniowo tracisz kontakt z otaczającą Cię rzeczywistością.

Faza 2 – mózg pozostaje przy falach theta – zapadasz w sen, następuje wyłączenie świadomości. Obudzenie się podczas trwania tej fazy to szok dla Twojego organizmu, któremu często towarzyszy ból głowy.

Faza 3 – faza przejściowa, w której mózg zwalniając swoją pracę przechodzi z częstotliwości theta w częstotliwość delta, i tak już pracuje do końca.

Faza 4 – sen głęboki, wolnofalowy. Oddech staje się regularny, spada ciśnienie, spada napięcie mięśni i temperatura ciała. Organizm odpoczywa. Obudzenie się w tym momencie będzie dla Twojego organizmu równie szkodliwe, jak przy fazie 2. Początkowo głęboki sen trwa do 60 minut, a im bliżej rana, tym faza ta jest coraz krótsza.

Faza snu REM – faza, która zapewne interesuje Cię najbardziej. To właśnie w tej fazie pojawiają się marzenia senne. Twój mózg, mimo, że jest najbardziej aktywny, regeneruje się i przygotowuje do pracy w dzień.

Jak skutecznie poprawić jakość swojego snu?

  • Sprawdź, o jakich godzinach chodzisz spać. Najlepiej, gdyby godziny, w których kładziesz się spać, znacząco się od siebie nie różniły – wyznacz sobie konkretny okres, na przykład pomiędzy 22 a 23. Następnie dodaj do tego czasu 7 lub 7,5 godziny. Możesz również wykorzystać dostępne kalkulatory faz snu. Obliczą one przybliżoną godzinę, na którą powinieneś nastawić budzik. Jednak, jeśli po usłyszeniu budzika będziesz niewyspany, następnej nocy pójdź spać o tej samej godzinie, ale budzik nastaw na 15 minut później, niż poprzedniego dnia. W ciągu kolejnych dni dodawaj i odejmuj czas aby przekonać się, ile dokładnie trwa Twój cykl snu.
  • Spanie na bardzo miękkim łóżku nie jest zdrowe. Od ramy i samego wyglądu łóżka, ważniejsze są parametry materaca, na którym śpisz. Dobrze, jeśli jest on wykonany tak, że dopasowuje się do kształtu ciała. Pamiętaj, że pokrowiec materaca musi być często prany, a materac odkurzany i wietrzony.
  • Jeśli przeszkadzają Ci hałasy dochodzące z zewnątrz, możesz do uszu włożyć stopery, jednak używaj ich tylko od czasu do czasu, bowiem systematyczne stosowanie takich zatyczek zwiększa ryzyko infekcji ucha oraz wrażliwość na hałasy.
  • Atmosferze wypoczynku w sypialni nie sprzyja komputer, czy inne urządzenia służące do pracy. Warto je usunąć z Twojej sypialni - w miejscu relaksu nie powinny znajdować się przedmioty kojarzące się jednoznacznie z zajęciami zawodowymi!
  • Przed położeniem się do łóżka przewietrz pomieszczenie.
  • W sypialni utrzymuj temperaturę ok. 20-21°C . Gdy w sypialni jest za ciepło pocimy się oraz budzimy zmęczeni, osłabieni. W sezonie grzewczym warto ustawić kaloryfery tak, by nie zmieniały sypialni w cieplarnię.
Jakie są Twoje sprawdzone sposoby na sen? Napisz w komentarzu i zainspiruj innych!