Co to są lęki nocne u małych dzieci i jak sobie z nimi radzić

Dziecięce lęki nocne mogą porządnie przestraszyć. Choć niegroźne, spędzają sen z powiek także rodzicom. Sprawdź, jak sobie z nimi radzić!

Jest środek nocy i w całym domu panuje błoga cisza, w której słychać jedynie miarowe oddechy spokojnie śpiących domowników. Nagle rozlega się płacz, a po nim przeraźliwy krzyk dziecka. Wszelkie wysiłki, aby je uspokoić, nie przynoszą efektu, jednak po jakimś czasie maluszek znów zasypia. Chociaż minęło zaledwie kilka minut, dla wystraszonych rodziców to prawdziwa wieczność. Cała sytuacja przypomina sceny z horroru, ale tak właśnie wygląda typowy atak lęków nocnych.

Młodzi rodzice często rozmawiają o śnie lub braku snu u swoich pociech. Noce przy niemowlętach i małych dzieciach nierzadko są bezsenne. Rodzice nie dosypiają, kiedy maluch ma gorączkę, albo kiedy w nocy przeżywa na nowo emocjonujące chwile, jakich doświadczył w ciągu dnia.

Dowiedz się, dlaczego lęki nocne nękają Twoje dziecko, sprawdź, czy należy zasięgnąć porady pediatry, i naucz się odpowiednio reagować.

Jak objawiają się lęki nocne u małych dzieci?

Kiedy dziecko męczy nocny lęk, może się zdarzyć, że:

• nagle usiądzie w łóżeczku,
• zacznie krzyczeć i płakać,
• będzie szybko oddychać, a jego tętno przyspieszy,
• spoci się,
• będzie się rzucać w łóżeczku,
• będzie wystraszone i zdenerwowane.

Skąd się biorą lęki nocne?

Lęki nocne są wynikiem nadmiernego pobudzenia ośrodkowego układu nerwowego podczas snu. Sen każdego człowieka przechodzi przez kilka faz, a w fazie REM (w której występują szybkie ruchy gałek ocznych) pojawiają się sny, w tym również koszmary. Lęki nocne pojawiają się jednak w fazie NREM, ponieważ z technicznego punktu widzenia nie są snem, ale nagłym atakiem paniki, który ma miejsce podczas przejścia z jednej fazy snu do kolejnej.

Lęki nocne pojawiają się z reguły po 2-3 godzinach po zaśnięciu, kiedy dziecko przechodzi z głębokiej fazy NREM do fazy REM. Najczęściej przejście to jest łagodne, ale zdarza się, że niektóre dzieci wpadają w przerażenie, co jest odbierane przez rodziców jako atak lęku nocnego.

Lęki nocne często nękają dzieci, które:

• są przemęczone, chore lub zestresowane,
• przyjmują nowe leki,
• śpią w nowym otoczeniu lub z dala od domu,
• mają za mało snu,
• po prostu mają mokrą pieluszkę. Dlatego warto zadbać o komfort snu swojego dziecka i wypróbować pieluszki Pampers® Baby-Dry™, które zapewniają do 12 godzin snu i doskonałą ochronę przed przeciekaniem, dzięki czemu dziecko wyjątkowo dobrze prześpi noc.

W jakim wieku pojawiają się lęki nocne?

Lęki nocne najczęściej pojawiają się u dzieci między drugim a szóstym rokiem życia, jednak czasami dotyczą nawet dzieci półtorarocznych albo dwunastolatków. Na szczęście zdarzają się stosunkowo rzadko, występują u około 3-6 procent dzieci, przy czym częściej u chłopców niż u dziewczynek.

Jeśli Twoje dziecko budzi się w nocy z krzykiem, powodów może być wiele, a jednym z nich jest na przykład stres emocjonalny. Jeżeli możesz, porozmawiaj z dzieckiem i spróbuj poznać przyczynę tych problemów. W razie wątpliwości skonsultuj się z pediatrą. Pamiętaj, że skłonność do lęków nocnych jest dziedziczna. W 80% przypadków w rodzinie są osoby, które same cierpiały na lęki nocne lub somnambulizm, czyli inny rodzaj zaburzenia snu. Atak lęku nocnego może się zdarzyć raz, albo może występować często. Na szczęście ataki lęku nocnego same mijają z wiekiem, wraz z rozwojem układu nerwowego dziecka.

Jak zapobiegać lękom nocnym u dziecka?

Rodzice bardzo źle znoszą ataki lęków nocnych u swoich dzieci, ponieważ czują się bezsilni i zagubieni. Najlepszą taktyką w takim przypadku jest cierpliwe przeczekanie takich sytuacji, a jednocześnie zadbanie o to, żeby dziecko nie zrobiło sobie krzywdy, kiedy będzie się rzucać w łóżeczku. Z reguły dzieci same się uspokajają i po kilku minutach znowu słodko śpią.

W przypadku lęków nocnych nie ma jednego sprawdzonego sposobu postępowania, ale można starać się im zapobiegać różnymi metodami. Postaraj się:

• obniżyć poziom stresu u dziecka, zapewniając mu bezpieczne i spokojne otoczenie,
• stosować odpowiedni rytuał usypiania, podczas którego dziecko wyciszy się przed snem,
• dbać o odpowiednią ilość odpoczynku dziecka,
• nie dopuszczać do przemęczenia dziecka,
• nie kłaść dziecka zbyt późno spać.

Jeśli zrozumiesz, czym są lęki nocne, sama będziesz się mniej denerwować i lepiej spać. Jeśli lęki nocne będą się zdarzać często, należy skonsultować się z lekarzem, żeby wykluczyć inne przyczyny zaburzeń snu Twojego maluszka.

Kiedy należy udać się do pediatry?

Przede wszystkim nie denerwuj się. Lęki nocne nie są groźne dla dzieci, a w większości przypadków mijają tak szybko, jak się pojawiły. Po przebudzeniu dzieci nic nie pamiętają i zachowują się normalnie. Natomiast powinnaś skonsultować się z pediatrą, jeżeli:

• lęki się powtarzają lub występują często,
• nie ustępują u dziecka w wieku szkolnym,
• występują po traumatycznych lub trudnych sytuacjach,
• dziecko jest senne w ciągu dnia i zasypia o nietypowych porach.

Jak reagować na lęki nocne?

Wielu rodziców twierdzi, że w czasie napadu lęku nocnego dzieci ich nie poznają. Rodzice bezskutecznie próbują uspokoić dziecko, jednak w końcu sami się denerwują i zaczynają reagować nerwowo, nieodpowiednio do sytuacji. Dlatego nie staraj się obudzić dziecka w czasie ataku nocnego lęku. To z reguły nie działa – nawet jeśli dobudzisz malucha, będzie zdezorientowany i wystraszony. W efekcie trudniej mu będzie uspokoić się i z powrotem zasnąć.

Rodzice bardzo przeżywają lęki nocne u swoich dzieci, jednak najlepsze, co mogą wtedy zrobić, to zachować spokój:

• Mów spokojnie do dziecka. Upewnij je, że wszystko jest w porządku i że przy nim jesteś.
• Nie próbuj przytulać dziecka na siłę, ponieważ w ten sposób je obudzisz i będzie jeszcze bardziej przerażone.
• Jeśli dziecko jest szczególnie pobudzone i może zrobić sobie krzywdę, wyłóż łóżeczko poduszkami, kocykami lub miękkimi zabawkam