Sen – dlaczego jest dla nas tak ważny?

Sen to zdrowie

Może Cię to zdziwić, jednak prawie połowę życia spędzasz na snuciu marzeń sennych. Mówi się, że osoby dorosłe potrzebują minimum 7 godzin snu, aby zachować zdrowie. Dlaczego? Sen umożliwia regenerację psychofizyczną, np. poprawia jakość zapamiętanych informacji, wzmacnia koncentrację i kreatywność. Poza tym, sen reguluje gospodarkę neuronalną, energetyczną i hormonalną, dlatego im lepiej śpisz, tym większa jest Twoja odporność.

Co dzieje się podczas, gdy śpisz?

W czasie snu przetwarzane są Twoje doświadczenia i wspomnienia. To wtedy część z nich jest wzmacniana i zachowywana, a część oddalana z pamięci. Sen pozwala również wydobywać treści i powiązania między nimi z informacji zebranych przez Twój mózg. To właśnie dlatego, kiedy na przykład uczysz się do egzaminów, powinieneś traktować sen bardzo poważnie – badania pokazują, że dzięki dobrze przespanej nocy osiągamy lepsze wyniki podczas egzaminów!

Fazy snu

Sen dzieli się na fazy, z których wyróżnia się dwie: są nimi sen REM oraz sen NREM. Mają one ogromny wpływ na to, czy po obudzeniu poczujesz się rześko, czy jak zombie. Wyróżnianych jest 5 faz snu:

Faza 1 – mózg przechodzi od fal alfa do fal theta. Zaczynasz widzieć kolorowe i nierzeczywiste obrazy, dźwięki, nielogiczne skojarzenia. Są to hipnagogi, które zawsze towarzyszą każdemu człowiekowi przy zasypianiu. Stopniowo tracisz kontakt z otaczającą Cię rzeczywistością.

Faza 2 – mózg pozostaje przy falach theta – zapadasz w sen, następuje wyłączenie świadomości. Obudzenie się podczas trwania tej fazy to szok dla Twojego organizmu, któremu często towarzyszy ból głowy.

Faza 3 – faza przejściowa, w której mózg zwalniając swoją pracę przechodzi z częstotliwości theta w częstotliwość delta, i tak już pracuje do końca.

Faza 4 – sen głęboki, wolnofalowy. Oddech staje się regularny, spada ciśnienie, spada napięcie mięśni i temperatura ciała. Organizm odpoczywa. Obudzenie się w tym momencie będzie dla Twojego organizmu równie szkodliwe, jak przy fazie 2. Początkowo głęboki sen trwa do 60 minut, a im bliżej rana, tym faza ta jest coraz krótsza.

Faza snu REM – faza, która zapewne interesuje Cię najbardziej. To właśnie w tej fazie pojawiają się marzenia senne. Twój mózg, mimo, że jest najbardziej aktywny, regeneruje się i przygotowuje do pracy w dzień.

Jak skutecznie poprawić jakość swojego snu?

• Sprawdź, o jakich godzinach chodzisz spać. Najlepiej, gdyby godziny, w których kładziesz się spać, znacząco się od siebie nie różniły – wyznacz sobie konkretny okres, na przykład pomiędzy 22 a 23. Następnie dodaj do tego czasu 7 lub 7,5 godziny. Możesz również wykorzystać dostępne kalkulatory faz snu. Obliczą one przybliżoną godzinę, na którą powinieneś nastawić budzik. Jednak, jeśli po usłyszeniu budzika będziesz niewyspany, następnej nocy pójdź spać o tej samej godzinie, ale budzik nastaw na 15 minut później, niż poprzedniego dnia. W ciągu kolejnych dni dodawaj i odejmuj czas aby przekonać się, ile dokładnie trwa Twój cykl snu.
• Spanie na bardzo miękkim łóżku nie jest zdrowe. Od ramy i samego wyglądu łóżka, ważniejsze są parametry materaca, na którym śpisz. Dobrze, jeśli jest on wykonany tak, że dopasowuje się do kształtu ciała. Pamiętaj, że pokrowiec materaca musi być często prany, a materac odkurzany i wietrzony.
• Jeśli przeszkadzają Ci hałasy dochodzące z zewnątrz, możesz do uszu włożyć stopery, jednak używaj ich tylko od czasu do czasu, bowiem systematyczne stosowanie takich zatyczek zwiększa ryzyko infekcji ucha oraz wrażliwość na hałasy.
• Atmosferze wypoczynku w sypialni nie sprzyja komputer, czy inne urządzenia służące do pracy. Warto je usunąć z Twojej sypialni - w miejscu relaksu nie powinny znajdować się przedmioty kojarzące się jednoznacznie z zajęciami zawodowymi!
• Przed położeniem się do łóżka przewietrz pomieszczenie.
• W sypialni utrzymuj temperaturę ok. 20-21°C . Gdy w sypialni jest za ciepło pocimy się oraz budzimy zmęczeni, osłabieni. W sezonie grzewczym warto ustawić kaloryfery tak, by nie zmieniały sypialni w cieplarnię.