Naturalne sposoby barwienia wielkanocnych jajek

Jajko to metafora początku, a pięknie zdobione pisanki są symbolem odradzającego się życia. Dlatego nie powinno ich zabraknąć w wielkanocnym koszyku i na wielkanocnym stole. Pisanki mają liczne wzorki i malunki, natomiast kraszanki barwione są na jeden kolor.

Sposoby farbowania i dekorowania jajek zmieniają się, jednak tradycja pozostała. Najszybszą i najprostszą metodą kolorowania jajek jest zanurzenie ich w wodzie z rozpuszczonym barwnikiem. Większość naturalnych barwników znajdziemy w naszej kuchni, spiżarni, a także w sklepach. Są jednak składniki, które trzeba zbierać i suszyć przez cały rok. 

Do farbowania jajek potrzebne będą: barwniki, garnki, sitka, metalowe łyżki, ręczniki papierowe, stojaki do suszenia i oczywiście jajka. Dowolny barwnik należy przełożyć do garnka i zalać wodą – powinna zakryć barwniki (można zostawić na 24 godziny). Następnie zagotować, pogotować chwilę, dodać kilka kropli octu, wymieszać i przecedzić. 

Istnieją różne sposoby barwienia jajek. Na ciepło: surowe jajka wkładamy do zimnej wody z barwnikiem i gotujemy. Ciepło powoduje, że barwnik wnika w skorupkę jajka, dzięki czemu otrzymujemy mocniejszy kolor. Na zimno: ugotowane jajka wkładamy do gorącej wody z barwnikiem i pozostawiamy w niej do wystudzenia.

Intensywność koloru zależy od tego, jak długo jajko jest zanurzone w kąpieli, od ilości barwnika, a także od koloru skorupki – im jaśniejsza skorupka, tym większa intensywność przyszłego koloru. Zafarbowane jajko należy wyjąć metalową łyżką, delikatnie osuszyć papierowym ręcznikiem i ułożyć na stojaku do wyschnięcia. 

Piękne kolory skorupek można uzyskać stosując naturalne barwniki. Jest ich bardzo dużo, oto one:

Biały – ugotowane na twardo jajka wkładamy na krótko do wody z dodatkiem octu;

Żółty – kurkuma, curry, liście brzozy i olchy, kora młodej jabłoni, drewno morwy, suszone kwiaty jaskrów polnych, trzcina, rumianek, suche łupinki cebuli oraz igły modrzewiowe;

Złoty - łupiny orzecha włoskiego i łupiny z cebuli (cebuli musi być więcej niż orzecha), wywar z kwiatków nagietka i kurkumy; 

Pomarańczowy - sok z marchwi (można z kroplą octu), dynia;

Jasno czerwony – żurawina, mrożone maliny;

Czerwony – łuski czerwonej cebuli, kora dębu, kora kruszyny, szyszki olchowe, owoce czarnego bzu, suszone jagody, wywar z czerwonych buraków z kroplą octu, kwiaty hibiskusa z odrobiną soku z cytryny, wywar z krokusa;

Różowy - sok z buraka (jeśli sok mocno rozcieńczymy wodą wyjdzie nam jasnoróżowy, jeśli długo pomoczymy w czysty soku uzyskamy kolor czerwony);

Fioletowy - płatki ciemnej (czarnej) malwy, owoce tarniny i czarnego bzu, mieszanie koloru czerwonego i niebieskiego;

Niebieski - owoce tarniny, borówka amerykańska; 

Granatowy – pokrojone liście czerwonej kapusty i kilka kropli octu, wywar z hibiskusa ze szczyptą sody oczyszczonej;

Jasnozielony – szpinak;

Zielony – młoda trawa, pokrzywa, szczypiorek, liście barwinka, młode zboża (np. żyto), kora brzozowa, wywar z jemioły, suszone kwiaty fiołka, wywar z widłaka, ozimina;

Brązowy - świeże łupiny orzecha włoskiego, igły jodłowe lub duża ilość łupin z cebuli, esencja z herbaty;

Ciemny brązowy – liście dębu i olchy, mocny wywar z kawy;

Czarny - wygotowane olchowe szyszki, kora olchy, kora dębu, młode liście czarnego klonu, łupiny orzecha włoskiego. 

Dla utrwalenia i podkreślenia powstałych kolorów do wywarów można dodać odrobinę octu (lub spryskać jajko lakierem do włosów). A dla poprawienia wyglądu, „wyschnięte” kraszanki należy przetrzeć natłuszczoną (masłem, margaryną lub olejem) szmatką. Można też natłuścić je skórką od słoniny. Takie kraszanki będą miały piękny i błyszczący kolor, a dodatkowo ułożone na talerzyku obok rzeżuchy będę się elegancko prezentować. 

Jajka nie popękają podczas gotowania, jeśli wcześniej moczone będą w słonej wodzie. 

Barwienie jajek wywarem z cebuli
Niezawodnym, prostym i najczęściej stosowany sposobem barwienia jajek jest gotowanie ich w dużej ilości suchych łupin (łusek) cebuli. Dla lepszego efektu można dodać też łupiny z czerwonej cebuli, które wzmocnią kolor jaj i dodadzą bordowo-brązowego odcienia. Łuski z cebuli należy przełożyć do garnka, zalać wodą, wymieszać i zostawić na 24 godziny. 

Następnie zagotować i gotować pod przykryciem na małym ogniu przez około 20 minut.

Do takiego roztworu włożyć umyte jajka i gotować. Dla lepszego efektu, wywar można przecedzić i dopiero włożyć jajka. Jakość uzyskanego koloru zależy od ilości łusek cebuli oraz czasu gotowania jajek w cebulowym roztworze. Takie kraszanki są świetą bazą do nanoszenia różnego rodzaju zdobień, czyli zamiany w pisanki.

Na farbowanie jajek warto przeznaczyć jeden „wielkanocny garnek” – trudno go potem umyć. 

Barwienie domowym sposobem wymaga nieco większego zaangażowania, wysiłku i co ważne – cierpliwości (zwłaszcza przy wykonywaniu pisanek). Ale mimo tego, raz w roku warto poświęcić czas i ulec wielkanocnej magii, która połączy rodziców i dzieci przy wspólnym zadaniu. Czas spędzony razem będzie dla każdego z Was bardzo ważny, a dzieciom przyniesie świetną zabawę i frajdę. Te chwile będziecie później miło wspominać...