Dzieci mogą czerpać radość z nauki. Spraw, aby była dla nich łatwiejsza.


Rodzina
5/07/2021
Maluchy uczą się korzystania z zegarka. Starsze dzieci odrabiają lekcje. Oto co musisz wiedzieć, aby Twoje dzieci dobrze się bawiły podczas nauki.

Wkuwasz do późnej nocy, a z klasówki znowu trója. Wielu rodziców zna to doskonale z czasów szkolnych i wie, jak bardzo może być to demotywujące. Dzieci mogą czerpać radość z nauki, zwłaszcza jeśli na horyzoncie jawi się sukces.

Dlatego właśnie nauka przez zabawę to odpowiednia metoda. Niestety w niewielu szkołach dzieci dowiadują się, jak najlepiej się uczyć. Szczęśliwie, będąc rodzicem posiadającym odpowiednią wiedzę, możesz wiele zrobić, aby ułatwić swoim dzieciom uczenie się w domu. W naszym artykule znajdziesz praktyczne wskazówki, które podpowiedzą Ci w jaki sposób młodsze dzieci mogą uczyć się przydatnych umiejętności przez zabawę.

Na czym polega proces uczenia?
Jak najlepiej się uczyć?
Dodatkowe wskazówki wspomagające proces uczenia
Czego możesz nauczyć dzieci w domu przez zabawę
Nauka korzystania z zegarka
Nauka pisania
Nauka czytania
Nauka odróżniania strony lewej od prawej
Gry edukacyjne dla dzieci

Na czym polega proces uczenia?

Podczas nauki zmianom podlegają sieci neuronowe w korze mózgu. A dokładniej, tworzą się nowe połączenia między neuronami, czyli komórki nerwowe. Wszystkie dzieci rodzą się uzbrojone w 100 miliardów neuronów. Początkowo są one ze sobą luźno powiązane. Wraz z rozwojem dziecka, nieustannie tworzą się nowe połączenia i złożone układy nerwowe. Połączenia te ulegają wzmocnieniu dzięki powtórzeniom.

Jest jeszcze inny aspekt, który istotnie wpływa na skuteczność procesu uczenia. Mówiąc prostym językiem, w procesie tym ogromne znaczenie odgrywa pozytywne skojarzenie. Mózg musi być gotowy na przyjęcie nowej wiedzy i potraktować ją jako coś ważnego. Mózg traktuje nową wiedzę jako ważną, jeśli jest ona powiązana z wiedzą już nabytą. Mózg, który nauczył się uczyć, odbiera naukę jako pozytywne doświadczenie, co w rezultacie oznacza dla dzieci większą radość z nauki.
  • Proces uczenia oznacza tworzenie nowych połączeń pomiędzy komórkami nerwowymi.
  • Połączenia te są wzmacnianie przez powtarzanie.
  • Nauka jest dużo łatwiejsza, jeśli nowa treść nawiązuje do nabytej już wiedzy.

Jak najlepiej się uczyć?

Powtórz!
Z neurobiologicznego punktu widzenia, najlepiej powtórzyć nabytą wiedzę zanim przejdziemy do nauki nowego materiału. Dzięki temu mamy większe szanse, aby nasz mózg potraktował nowy materiał jako coś ważnego1.

Stwórz odpowiednie warunki!
Biurko i wygodne krzesło to podstawa odpowiednich warunków do nauki. Tak samo jak pokój, w którym Twoje dziecko czuje się wygodnie. Unikaj czynników rozpraszających, jak chociażby bawiące się w tym samym pokoju rodzeństwo czy włączony telewizor, niezależnie od tego jak bardzo Twoje dziecko upiera się, że telewizor pomaga mu w nauce.

Zwizualizuj to!
W idealnych warunkach proces uczenia i konkretne doświadczenia są ze sobą powiązane. W związku z tym, jeśli tylko jest możliwość, aby powiązać materiał do nauczenia z czymś namacalnym, co ułatwi jego przyswojenie, to świetnie! Możesz wyciąć figury z papieru, żeby poćwiczyć z dzieckiem geometrię – dzięki temu nauka nie będzie nudna, a dziecko lepiej przyswoi sobie wiedzę. A może zabawa w literki z magnesami, jako przyjemna odmiana nauki pisania?

Podziel materiał na mniejsze partie!
Kilka mniejszych partii materiału, przyswajanego bez pośpiechu, da lepsze długotrwałe rezultaty w przeciwieństwie do wkuwania obszernego materiału na ostatnią chwilę. Stałe godziny nauki będą najlepsze dla Twojego dziecka, które przygotowuje się do egzaminów czy klasówki.

Jaka jest najlepsza pora na naukę?
Biorytm jest kwestią indywidualną każdego z nas, stąd nie ma idealnej odpowiedzi na to pytanie. Jednak badanie przeprowadzone na Uniwersytecie Harvarda wykazało, że sen utrwala poznaną wiedzę2 . Oznacza to, że po intensywnej nauce przed egzaminem czy klasówką najlepiej pójść spać, zdrzemnąć się lub chwilę odpocząć. Dodatkowo, najlepsze rezultaty uzyskujemy rano bądź wczesnym wieczorem.

Dodatkowe wskazówki wspomagające proces uczenia

  • Twoje dziecko ma złe oceny, mimo iż dużo się uczy? Na początek zastanów się nad przyczyną i pomyśl, co możecie wspólnie zrobić, aby temu zaradzić.
  • Nie ma nic złego w tym, aby nagradzać dobre oceny ulubionymi słodyczami czy miłą wycieczką.
  • Nie porównuj, jeśli Twoje dzieci w różnym tempie przyswajają wiedzę, gdyż może to działać demotywująco. Dużo ważniejsze jest, aby odkryć indywidualne talenty dziecka i zachęcać je do nauki, jeśli jest taka potrzeba.
  • Według badania przeprowadzonego w Stanach, rozwiązywanie problemów jest dużo skuteczniejsze niż powtarzanie3. Nie ma w tym nic zaskakującego, ponieważ rozwiązywanie problemów sprawia, że lepiej je rozumiemy. Szczególnie, jeśli Twoje dzieci chodzą jeszcze do szkoły podstawowej, możesz pomóc im w nauce przygotowanymi samodzielnie zadaniami tekstowymi. Na przykład: Zostało nam w domu osiem jabłek. Każdego dnia zjadamy dwa. Za ile dni będziemy potrzebowali kupić nowe jabłka?

Czego możesz nauczyć dzieci w domu przez zabawę

Tak naprawdę dzieci z natury czerpią radość z nauki. Szczególnie maluchy są dumne, kiedy nauczą się czegoś nowego ze świata dorosłych, jak chociażby tego, jak korzystać z zegarka. Poniżej przedstawiamy kilka sprawdzonych przez rodziców wskazówek, jak nauczyć swojego malucha „dorosłej wiedzy tajemnej".

Nauka korzystania z zegarka

  • Zacznij od wytłumaczenia dziecku czym jest pełna godzina.
  • Upewnij się, że Twoje dziecko zawsze używa określenia godzina, mówiąc „jest godzina czwarta" zamiast „jest czwarta". Dzięki temu łatwiej Ci będzie później wytłumaczyć pojęcie minuty.
  • Na początek nie używaj określenia „czwarta po południu", staraj się używać systemu 12-godzinnego.
  • Wyjaśnij dziecku, że godzina jest zawsze pełna, kiedy duża wskazówka wskaże dwunastą. Powiedz mu, że wskazówka godzinowa wykonuje 1 pełny obrót w ciągu godziny. Dzięki temu dziecku będzie łatwiej zrozumieć pojęcie kwadransa i pół godziny.
  • Czas na robótki ręczne. Wykonaj z dzieckiem zegar do ćwiczeń i zabawcie się w naukę poprawnego odczytywania godzin: dziecko kręci wskazówkami i Ty mówisz, która wypadła godzina, a następnie zamieniacie się rolami.

Nauka pisania

Dzieci rozpoczynają naukę pisania w szkole, ale wiele z nich interesuje się tym wcześniej i chce poznać kilka liter alfabetu. Możesz zapytać swoje dziecko czy masz napisać, jak nazywają się członkowie rodziny na rysunku, który samo zrobiło: mama, tata, babcia, dziadek, Janek. Dzięki temu dziecko będzie kojarzyło znaczenie z konkretnymi literami, a ich odwzorowywanie z pewnością sprawi mu dużo radości. Ważne jest, aby nie poprawiać dziecka. Nie ma w tym nic złego, jeśli nie możesz odczytać tego, co Twoje dziecko napisało.

Kiedy Twoje dziecko uczęszcza już do pierwszej klasy, proste ćwiczenia pomogą mu w nauce pisania:
  • Daj dziecku gruby ołówek, który łatwo utrzymać w ręce.
  • Zajęcia, które wspierają rozwój umiejętności motorycznych, takie jak zagniatanie ciasta, krojenie czy zwykłe przygotowywanie kanapek, to duża pomoc.
  • Jako rodzic, poprawiaj literówki wyłącznie, jeśli faktycznie ćwiczycie z dzieckiem pisownię.
  • Pozwól dziecku wymawiać głośno zapisywane słowa, przez co łatwiej będzie mu zauważyć ewentualne błędy.

Nauka czytania

Pamiętaj, że Twoje dziecko nie musi umieć czytać zanim pójdzie do szkoły. Mimo to możesz w domu zrobić wiele, aby mu w nauce pomóc.
  • Zachęć dziecko, aby samodzielnie przeczytało ulubioną bajkę na dobranoc. Popraw błędy wyłącznie, jeśli powtórzą się kilkukrotnie, aby nie zakłócić płynności czytania.
  • Daj dziecku dobry przykład samemu czytając książki.
  • Pozwól dziecku samemu zdecydować, którą książkę chce przeczytać lub którą masz mu przeczytać. W ten sposób Twoje dziecko może samodzielnie decydować o przyswajanych treściach.
  • Niezależnie od tego kto czyta na głos, rozmawiaj z dzieckiem na temat czytanych treści w odpowiednim momencie. Będziesz dzięki temu wiedzieć, czy dziecko rozumie czytany przez Ciebie tekst i potrafi go przyswoić.
  • Na początku dzieci czytają bardzo wolno. Okaż cierpliwość i nie popędzaj swojego dziecka. Wszystko przyjdzie z czasem.

Nauka odróżniania strony lewej od prawej

Aby Twoje dziecko rozróżniało kierunki, możesz nauczyć je w trakcie zabawy, jak odróżnić lewą stronę od prawej. Możesz skorzystać z poniższych pomysłów:
  • Pomaluj lakierem jeden paznokieć na każdej ręce dziecka na inny kolor. Na przykład czerwonym na prawej i niebieskim na lewej. Jest to świetna metoda mnemotechniczna!
  • Czy Twoje dziecko umie już pisać? Jeśli tak, możesz je poprosić, aby rozpostarło szeroko ramiona, skierowało dłonie w dół i wystawiło kciuki. Następnie poproś je, aby zgięło lewą rękę tworząc literę L jak „lewa".
  • Kup skarpetki z literkami „P" jak prawa i „L" jak lewa.

Gry edukacyjne dla dzieci

Wciągającym i zarazem konstruktywnym ćwiczeniem dla dzieci są gry edukacyjne zarówno te dostępne online, jak i w wersji analogowej. Dzięki nim dzieci przyswajają wiedzę nie mając poczucia nudnego obowiązku uczenia się. Możesz na przykład poszukać w sklepie z aplikacjami gry edukacyjnej, która uzyskała dobre oceny bądź poradzić się pracownika w sklepie z zabawkami.

1 Dr. Ullmann, Edwin: Lernen aus neurobiologischer Perspektive. 31.03.2020

2 Mednick, S. C. et al. (2002). The restorative effects of naps on perceptual deterioration: Nature Neuroscience.

3 Dunlosky, John et al. (2013). Improving Students' Learning With Effective Learning Techniques: Promising Directions From Cognitive and Educational Psychology. 31.03.2020, https://journals.sagepub.com/stoken/rbtfl/Z10jaVH/60XQM/full.